TCK 55 Kazanç Müsaderesi
TCK 55 kazanç müsaderesini düzenlemiştir. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 55. maddesi üç fıkradan oluşmakta olup aşağıdaki şekilde hüküm altına alınmıştır:
(1) Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların müsaderesine karar verilir. Bu fıkra hükmüne göre müsadere kararı verilebilmesi için maddi menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir.
(2) Müsadere konusu eşya veya maddi menfaatlere elkonulamadığı veya bunların merciine teslim edilmediği hallerde, bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine hükmedilir.
(3) (Ek: 26/6/2009 – 5918/2 md.) Bu madde kapsamına giren eşyanın müsadere edilebilmesi için, eşyayı sonradan iktisap eden kişinin 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun iyiniyetin korunmasına ilişkin hükümlerinden yararlanamıyor olması gerekir.
TCK 55 Kazanç Müsaderesi Hakkında Kısa Bir Yorum
TCK 55 kazanç müsaderesi hüküm altına almıştır. Kazanç müsaderesi 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun “Yaptırımlar” başlıklı üçüncü kısmın ikinci bölümünde “Güvenlik Tedbirleri” başlığı altında kendine yer bulmuştur.
Müsadere kelime anlamı olarak TDK’ da “zor alım” olarak tanımlanmıştır. İlk olarak 17 yy. da Osmanlıda uygulanmaya başlamıştır. Osmanlıda müsadere, haksız kazançlar ile zengin olmuş kamu görevlilerine karşı uygulanan bir ceza idi. Haksız kazanç elde ettiği düşünülen memurun eşya ve kazançlarına devlet tarafından el konulması suretiyle uygulanırdı. Bu uygulama Fatih Sultan Mehmet döneminde başlamış olup 2. Mahmut dönemine kadar devam etmiştir.
Hukuki anlamda müsadere bir ceza değil, güvenlik tedbiridir. Hapis cezası, adli para cezası bir cezai yaptırım iken, müsadere, akıl hastalarına ve tüzel kişilere ilişkin önlem ve yaptırımlar güvenlik tedbirleridir. Tüzel kişiliğe ceza kanunu uyarınca yalnızca güvenlik tedbirleri uygulanabilmektedir.
Müsadere, eşya müsaderesi ve kazanç müsaderesi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Eşya müsaderesi bir suçta kullanılan veyahut suç sonucu oluşan bir eşyanın müsadere edilmesi yani devlet uhdesine geçirilmesidir. Kazanç müsaderesi ise suçun işlenmesi neticesinde elde edilmiş olan veya suçun işlenmesi amacıyla kullanılan maddi menfaatlerin dönüştürülerek müsadere edilmesidir. Mahkeme tarafından müsadere kararı verilebilmesi için kazanç müsaderesine konu olan şeyin mağdura iadesi mümkün olmamalıdır.
Bazen müsadere konusu eşya veya kazançlara el konulamayabilmektedir. Bu durumda bu değerlerin yerine karşılığı olan meblağa müsadere uygulanacaktır. Özellikle kaçakçılık suçlarında caydırıcı özellik taşımaktadır.
Yine kazanç müsaderesinin uygulanabilmesi için aşağıdaki şartların varlığı aranacaktır:
- Müsadereye konu olacak değer, kasten işlenen bir suçtan doğmuş veya suçun işlenmesi hesabına ayrılmış, kullanılmış olmalıdır.
- Müsadere edilecek olan kazanç ile suç arasında illiyet bağı olmalıdır.
- Müsadere edilecek değer, mağdura iade edilememelidir.
TCK 55 Yargıtay Kararı
Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2016/24186 E., 2019/11740 K. 28.11.2019 tarihli kararında aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur:
kazanç müsaderesi hususunun dikkate alınabilmesi için ceza yargılamasının sonuçlanmasının beklenilmesi gerekmektedir. Yargılama neticesinde müsadere kararı verilmediği takdirde de davalının fatura ettiği reçeteler nedeniyle elde ettiği kazanç miktarı uzman bir bilirkişi tarafından yapılacak inceleme neticesinde belirlendikten sonra bir karar verilmesi gerekirken, bu husus gözardı edilerek eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre davacının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle kararın davacı yararına BOZULMASINA..
