Tazminat Davası
Tazminat davası kişinin uğramış olduğu zararın karşılığının para ile ödenmesi için açılan davadır. Tazminat yükümlülüğü doğurabilecek olgular şunlardır;
- Kişinin vücut bütünlüğüne bir saldırı gerçekleştirilmesi,
- Kişinin mal varlığına saldırılması,
- Kişinin kişilik haklarına saldırıda bulunulması,
- Kişinin haksız fiile maruz kalması,
Mağdur maddi bir kayba uğramış ise maddi, olayın etkisi ile üzüntü, elem ve keder duymuş ise manevi tazminat davası açılır. Aynı anda maddi ve manevi tazminat talep edebilmekte mümkündür. Bu davalar birlikte açılabileceği gibi ayrı ayrı da açılabilmektedir.
Maddi ve manevi tazminat talebiyle aşağıdaki hallerde dava açılabilecektir:
- Boşanma nedeniyle kusursuz veya kusuru daha az olan eş, diğer eşten tazminat talep edebilir.
- İş kazası sebebiyle maddi ve/veya manevi olarak zarara uğrayan kişiler,
- Kişilik haklarına saldırıya maruz bırakılan kişi. Kişilik haklarına karşı işlenen suçlardan bazıları şunlardır; iftira, hakaret, tehdit, ısrarlı takip vs.
- Doktorların yapmış olduğu hatalı uygulamalar nedeniyle zarara uğrayan kişiler,
- Taraflar arasında yapılan sözleşmeye aykırı davranılması,
- Telif hakkının ihlal edilmesi sebebiyle,
- Bir suçun mağduru olunması,
- Hukuka aykırı nedenlerle zarara uğranılması,
- Haksız fiil neticesinde maddi ve/veya manevi zararın doğması,
- Trafik kazası nedeniyle aracın değer kaybetmesi sebebiyle.
Maddi Tazminat Davası Nedir ?
Maddi tazminat davası hukuka aykırı iş ve/veya eylemler nedeni ile maddi olarak kayba uğrayan kişiler tarafından açılabilir. Maddi kayıplar; sözleşmeye aykırı davranışlar, trafik kazası, iş kazaları, boşanma davaları vb. olgulardan doğabilir. Yine kişilerin uzuv kaybı nedeniyle maddi geleceğin sarsılması, çalışma gücünün azalması, engelli kalınması, hastane masrafları ve ölüm sebebiyle geride kalanların uğramış olduğu zararlar da bu davanın konusunu teşkil edebilir.
Kişi uğramış olduğu maddi zararları telafi edebilmek maksadıyla işbu davayı açmalıdır. Tazminat talep eden kişi uğradığı zararı ispat etmelidir. Tazminat yükümlüsü, dava sonucunda mahkeme tarafından hükmedilen tazminat miktarını ödemekle yükümlüdür. İster tazminat talep eden isterse tazminat ödemekle karşı karşıya kalan kişi olsun, bu süreci bir avukat aracılığı ile yürütmek hak kaybı yaşanmasının önüne geçecektir.
Kişinin bedensel zarara uğraması sebebiyle talep edebilecek tazminat kalemleri aşağıdaki gibidir :
- Hastanede geçen sürede, tedavide harcanan meblağ,
- Bedensel zarara uğramış olmanın sebebiyet verdiği kazanç kayıpları,
- Ekonomik geleceğin sarsılması nedeniyle uğranılan zararlar,
- Çalışma gücünün azalması sebebiyle doğan maddi kayıplar,
- Sürekli iş göremezlik nedeniyle oluşan kayıplar,
- Geçici iş göremezliğin söz konusu olduğu halde, kişinin çalışamadığı günlerdeki maddi kaybı.
Ölüm sebebi ile talep edilebilecek tazminat kalemleri ise şöyledir:
- Ölen kişinin cenaze giderleri,
- Kişi hemen ölmemiş, bir süre hastanede kalmış ise bu aralığı kapsayan tedavi, hastane giderleri,
- Destekten yoksun kalma tazminatı. Kişinin ölmesi sebebiyle ardında bakmakla yükümlü olduğu kişilerin uğradıkları kayıplar. Bu tazminatı çocuk, eş, anne ve baba talep edebilir. Kanunda sayılı olan bu kimseler dışındaki kişiler bu davayı açamayacaktır.
Manevi Tazminat Davası Nedir ?
Manevi tazminat davası hukuka aykırı bir fiil nedeniyle kişilik hakları saldırıya uğrayan kişi tarafından açılır. Bu davanın açılabilmesi için kişilik hakları saldırıya uğrayan kişi olayın etkisi ile üzüntü, elem ve keder duyması gerekir. Manevi zarara uğrayan kişi parasal taleplerinin yanında bir özür metninin yayınlanmasını da talep edebilir. Manevi tazminat taleplerinde mahkeme talep ile bağlıdır. Talep edilen miktardan fazlasına hükmedilemeyecektir. Ölüm olgusunun gerçekleşmesi halinde ölenin yakınları da duymuş olduğu üzüntü sebebi ile manevi tazminat talep edebilecektir.
Manevi tazminat yükümlülüğü doğurabilecek bazı haller şunlardır:
- Bir kişiye hakaret edilmek, iftira atılmak vb. suretler ile onurunun, gururunun zedelenmesi,
- İş kazası sebebiyle organlarından birinin devamlı kaybı veya geçici olarak işlevini yitirmesi,
- Kişinin ruh bütünlüğüne zarar verilmesi, yalan haberle yıpratılması gibi,
- Boşanma neticesinde oluşan elem, keder, üzüntü; kusurlu eş tarafından kusursuz eşe ödenmek suretiyle tazminat yükümlülüğü doğabilir. Zinadan kaynaklı boşanma davalarında sıkça manevi tazminat ödenmesine hükmedilmektedir.
- Trafik kazasında sakat, felç kalınması vb.
Tazminat Davası Nasıl Açılır ?
Tazminat davası yetkili ve görevli mahkemeye verilecek olan yazılı bir dilekçe ile açılabilir. Davayı avukat aracılığı ile açmak olası hak kayıplarının önüne geçecektir. Yetkili ve görevli mahkeme davaya sebebiyet veren olguya göre farklılık gösterebilir. Davanın niteliği ticari değilse görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
Dava Ne Kadar Sürer ?
Tazminat talepli davalar, davanın açıldığı yer mahkemesinin yoğunluğuna bağlıdır. Davanın konusunun ve mahiyetinin önem arz ettiği bu durumda ortalama olarak 2 yıl içerisinde sonuca bağlanmaktadır.
Tazminat Davası Dilekçe Örneği
İSTANBUL ( ) İŞ MAHKEMESİ’NE,
DAVACI : Ad Soyad, Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası, Adres
VEKİLİ : Av. Ali Cihad SELİMOĞLU
DAVALI : Şirketin unvanı, vergi numarası adresi.
KONU : İş kazası nedeniyle manevi tazminat talebi hakkında.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkil 01.03.2021 tarihinden 05.06.2023 tarihine kadar davalının işyerinde çalışmıştır. 21.04.2023 tarihinde iş kazası geçirmiş olan müvekkil sağ gözünü kaybetmiştir. Gözün kaybedilmesi sebebiyle davalı işveren 05.06.2023 tarihinde müvekkilin iş akdine tazminatsız olarak son vermiştir.
Müvekkil gözünü kaybetmesi sebebi ile oldukça zor zamanlardan geçmiş ve geçmektedir. Hastane ve tedavi sürecinde davalı şirket hiçbir şekilde destek olmamıştır. Geri kalan hayatını tek göz ile geçirmek zorunda olacak olan müvekkil bu olayın etkisi ile şoka uğramış, elem, kedere düşmüş ve psikolojik tedavi görmeye başlamıştır.
DELİLLER : İşyeri kayıtları, sicil dosyası, tanık, yemin, bilirkişi ve sair tüm delail.
HUKUKİ NEDENLER : İş Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Yargıtay yerleşik içtihatları vesair tüm yasal mevzuat.
NETİCE-İ TALEP: Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle davalı şirket tarafından müvekkile ödenmek üzere 500.000 TL’lik manevi tazminat talebimizin kabul edilerek, yargılama giderlerinin ve ücret-i vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini sayın mahkemenizden arz ve talep ederiz. 10.07.2023
DAVACI VEKİLİ
Av. Ali Cihad SELİMOĞLU
İmza
Sonuç
Tazminat davası maddi ve manevi olarak ikiye ayrılır. Maddi ve manevi talepler aynı dava ile talep edilebileceği gibi farklı davalarla talep edebilecektir. Dava; iş kazaları, boşanma, kişilik haklarına saldırı, trafik kazaları ve haksız fiillere maruz kalınması sebeplerinden biriyle açılabilir. Manevi tazminat talepli davalarda mahkeme istenilen meblağ ile bağlı olup daha fazlasına hükmedemeyecektir. Daha azına karar verebilmesi ise mümkündür.
Davalar genel olarak Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülür. 2 sene içerisinde neticelendirilir. Mahkemeye yazılı bir dilekçe ile başvurulur. Bu süreçte hak kaybına uğramamak adına alanında uzman bir avukat ile çalışmak yerinde olacaktır.