Şikayete Bağlı Suçlar

Şikayete bağlı suçlar hakkında soruşturma ve/veya kovuşturma yapılabilmesi için mağdurun şikayetinin varlığı aranır. Mağdurun şikayetinin bulunmaması halinde şüpheli hakkında soruşturma açılabilmesi, yargılama yapılabilmesi mümkün olmayacaktır. Şikayete bağlı suçlarda yargılama yapılabilmesi için sadece mağdurun şikayeti yeterli olmayıp bu şikayetin süresi içinde yapılmış olması da gerekmektedir. Kanuni süreler içerisinde yapılmayan şikayet, cezalandırılabilme açısından herhangi bir hüküm doğurmayacaktır. Şikayete bağlı suçlardan birinin işlenmesi halinde savcılık veya mahkeme resen harekete geçemeyecektir. Yargı birimlerinin şikayetin varlığını aramadığı suçlar ise şikayete bağlı olmayan suçlardır. Şikayete tabi suçlar da soruşturma ve/veya kovuşturma aşamasında şikayetten vazgeçilmesi mümkündür.

Şikayete Bağlı Suçlar Ne Demektir

Şikayete bağlı suçlar işlenmesi halinde failin cezalandırılabilmesi için mağdurun şikayetinin arandığı suçlardır. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 73. maddesinde düzenlenmiştir. Asıl olan yargı birimlerinin bir suçu öğrendiğinde şikayet aramaksızın soruşturma veya kovuşturmaya başlatabilmesidir. Şikayete tabi suçlar ise failin cezalandırılabilmesi için şikayet aranan istisnai hallerdir. Suçun varlığını öğrenen, bir şekilde haber alan savcılık resen harekete geçerek soruşturma başlatır. Soruşturma sonucunda yeterli delillerin, yeterli şüphenin varlığı halinde Cumhuriyet savcısı kamu davası açılmasına karar vererek iddianame düzenler ve görevli mahkemeye gönderir. İddianameyi alan mahkeme on beş gün içerisinde iddianameyi Cumhuriyet savcısına geri göndermez ise kabul etmiş sayılır. Bu aşamadan sonra soruşturma kısmı biter kovuşturma aşamasına geçilir.

Sanık hakkında kovuşturma yapılması halinde yargılama sonucunda mahkeme tarafından verilebilecek kararlar şunlardır:

• Beraat kararı,
• Mahkumiyet kararı,
• Güvenlik tedbiri uygulanmasına ilişkin karar,
• Ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karar,
• Davanın düşmesine karar verilebilir,
• Şartların varlığı halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına kararı verilebilir.

Mağdur tarafından şikayetin geri alınması halinde davanın düşmesine karar verilecektir.

Şikayete Bağlı Suçlarda Şikayet ve Zamanaşımı

Şikayete bağlı suçlar da şikayet hakkı mağdura ve suçtan zarar görene verilmiştir. Şikayet hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan biri olup mağdur veya suçtan zarar görenler dışında ileri sürülememektedir. Mağdur (Müşteki), gerçek veya tüzel kişi olabilir. Bu durumda tüzel kişilerin de şikayet hakkı bulunmaktadır. Bu hak tüzel kişilerin yetkili organlarınca kullanılır.

Şikayete tabi suçların soruşturulması ve kovuşturulması için mağdur veya suçtan zarar gören tarafından altı ay içerisinde şikayette Cumhuriyet savcılığına şikayette bulunulmalıdır. Altı aylık şikayet süresi fiili ve faili öğrenmeden itibaren başlamaktadır. Şikayete tabi suçlardan birinin işlenmesi halinde bu suç sebebiyle birden fazla mağdur doğmuş ve bu mağdurlardan birinin şikayet süresini kaçırmış olması diğer kişilerin şikayet hakkını düşürmeyecektir. Suçtan zarar görenlerden birinin şikayetten vazgeçmesi de diğerlerinin şikayet hakkını etkilemeyecektir.

Şikayete tabi suçlarda soruşturma yapılabilmesi için şikayet olgusunun varlığı mevcut olmalıdır. Şikayeti alan Cumhuriyet savcılığı konu hakkında soruşturmaya başlar. Soruşturma sırasında şikayetin mağdur, suçtan zarar gören tarafından geri alınması halinde soruşturma konusuz kalacak ve sona erecektir. Kovuşturma aşamasında mağdur şikayetten vazgeçer ise dava düşer. Hüküm kesinleştikten sonra şikayetten vazgeçilmesi durumunda bu vazgeçme bir hüküm doğurmayacaktır. Hükümlü hakkında verilen ceza infaz edilecektir. Bu sebeple şikayetten vazgeçme en geç hüküm kesinleşinceye kadar yapılmalıdır.

Şikayetin İştirak Halinde İşlenen Suçlara Etkisi

Şikayete tabi suçlardan biri iştirak halinde işlenmiş ise mağdur veya suçtan zarar göre suçu işleyen sanıklardan biri hakkında şikayetten vazgeçer ise bu vazgeçme diğer sanıkları kapsayacaktır. Bu sebeple suç faillerinden hiçbiri ceza almayacak, davanın düşmesine karar verilecektir. Yine kanunda aksi belirtilmedikçe mağdurun şikayetten vazgeçmesi, bunu kabul etmeyen sanığı etkilemeyecektir. Sanık üzerine atılı suçlamalardan beraat etmek için yargılamanın devamını isteyebilecektir.

Şikayete Bağlı Suçlar Nelerdir

Şikayete bağlı suçlar kanunda istisna olarak sayılmıştır. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi kılınan suçlardan bazıları şunlardır:

• Kasten yaralama (TCK 86-2)
• Taksirle yaralama (TCK 89)
• Cinsel saldırı suçu (TCK  102-1/2)
• Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu (TCK 104-1)
• Cinsel taciz suçu (TCK 105-1)
• Tehdit (TCK 106-1)
• Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK 116)
• İş ve çalışma hürriyetinin ihlali (TCK 117-1)
• Kişilerin huzur ve sükununu bozma (TCK 123)
• Hakaret Suçu
• Haberleşmenin gizliliğinin ihlali (TCK 132-1/2/3)
• Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu (TCK 133)
• Özel hayatın gizliliğinin ihlali (TCK 134)
• Kullanma hırsızlığı (TCK 146-1)
• Mala zarar verme (TCK 151)
• Güveni kötüye kullanma (TCK 155-1)
• Bedelsiz senedi kullanma suçu (TCK 156)
• Kaybolmuş veya hata üzerine ele geçirilmiş eşya üzerinde tasarruf (TCK 160)
• Taksirli iflas suçu (TCK 162-1)
• Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (TCK 234)

Şikayetten Vazgeçme

Şikayete bağlı suçlar da mağdura şikayetten vazgeçme hakkı tanınmıştır. Yargılama bitip hüküm kesinleşinceye kadar mağdur veya suçtan zarar gören şikayetinden vazgeçebilir. Soruşturma aşamasında şikayetten vazgeçilmesi halinde soruşturma konusuz kalacağından soruşturma kapatılacaktır. Mağdur kovuşturma aşamasında veya kovuşturma aşaması bitip hüküm verildikten lakin kesinleşmeden önce şikayetinden vazgeçirse dava konusuz kalacağından davanın düşmesine karar verilecektir. Şikayete tabi suçlardan biri, birden fazla kişi tarafından işlenmiş ise mağdur faillerden birini affeder, şikayetini geri çekerse, şikayetin geri çekilmesi diğer sanıklar lehine de hüküm doğuracaktır.

Her ne kadar mağdura yargılamanın her aşamasında şikayetten vazgeçme hakkı tanınmış ise de sanık bu vazgeçmeyi kabul etmeyip beraat etmek, adını temize çıkarabilmek için davanın görülmesine devam edilmesini talep edebilir. Bu durumda yargılama devam eder ve sanık hakkında bir karar verilir.

Sonuç

Şikayete bağlı suçlar ilgili kanunlarımızda tahdidi olarak sayılmış istisnai hallerdir. Şikayete bağlı olmayan suçlar resen yargı birimlerince soruşturulup kovuşturulabilirken, şikayete bağlı suçlar da mağdurun şikayeti aranmaktadır. Mağdur fiili ve faili öğrenmeden itibaren altı ay içerisinde yetkili Cumhuriyet savcılığına giderek şikayette bulunmalıdır. Şikayete bağlı suçlar da süresi içerisinde şikayette bulunulmaması hak düşürücüdür. Süresi içinde fail hakkında şikayette bulunulmazsa fail hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılamayacaktır. Şikayete tabi suçlar da şikayetten mahkemece verilen hüküm kesinleşinceye kadar vazgeçilebilir. Şikayetten vazgeçilmesi halinde dava konusuz kalacağından davanın düşmesine karar verilecektir.

Şikayete Bağlı Suçlar Ne Demektir?

Şikayete bağlı suçlar fail hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılabilmesi için mağdurun şikayetinin arandığı suçlardır. Mağdurun şikayetinin bulunması yargılama şartıdır. Suçtan zarar gören fiili ve faili öğrenmeden itibaren altı ay içinde şikayette bulunmalıdır.

Şikayete Bağlı Suçlar Nelerdir?

Şikayete tabi suçlar istisnai suçlardır. Bunlar kanunlarımızda ayrıca ve sınırlı olarak düzenlenmiştir. Cinsel taciz, tehdit, hakaret, mala zarar verme suçları şikayete tabi suçlardandır.