Adli Para Cezası Nedir

Adli para cezası faile işlediği suç sebebiyle verilen, belirtilen gün sayısı kadar mahkeme tarafından takdir edilen miktarın çarpımı sonucu elde edilen miktarın hükümlüce Devlet Hazinesine ödenmesidir. Bu ceza bir suçun karşılığında tek başına verilebileceği gibi hapis cezasının yanında veya hapis cezasının para cezasına çevrilmesi şeklinde de ortaya çıkabilmektedir.

Kanunda hapis veya adli para cezası verilebileceği belirtilen suçlarda hakime takdir hakkı tanınmıştır. Yine hapis cezasının para cezasına çevrilebildiği hallerde de hakimin takdiri söz konusudur. Fakat kanunda suçun karşılığı para cezası ise bu durumda hakim yalnızca bu cezayı verebilir, hapis cezasına hükmedemez.

Adli Para Cezasının Miktarı

Adli para cezasının miktarı 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 52. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Buna göre para cezası beş günden az ve kural olarak yediyüzotuz günden fazla olamayacaktır. Fakat yediyüzotuz günlük süre kesin değildir, kanunda aksine bir düzenleme mevcutsa bu süre artırılabilecektir.

Para cezasının günlük miktarı en az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olabilir. Miktar sanığın maddi, ekonomik ve şahsi özelliklerine göre mahkeme tarafından belirlenmektedir.

Örneğin; sanığa işlemiş olduğu suç nedeniyle üç yüz gün ve tam bir günün karşılığı olarak 30 TL para para cezası verilmiş olsun. Bu durumda hükümlünün Devlet Hazinesine ödemesi gereken meblağ gün ve miktarın çarpımı sonucudur. Hükümlü, Devlet Hazinesine 300 gün x 30 TL = 9000 TL ödemelidir.

Adli Para Cezası Nasıl Ödenir

Adli para cezası hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenir. Mahkeme tarafından hükümlünün ekonomik, maddi ve şahsi özellikleri göz önüne alınarak ödeme için mühlet verilir. Bu süre para cezası hükmünün kesinleşmesinden itibaren kural olarak bir yıl içerisinde ödenmelidir. Belirli hallerde mahkeme, hükümlünün cezayı taksitle ödemesine karar verebilir. Para cezasının taksitlendirilmesi halinde taksit süresi iki yıldan fazla olamayacaktır. Taksit miktarı ise dörtten az olamaz.

Örneğin; sanığa işlemiş olduğu suç sebebiyle iki yüz gün adli para cezası verilmiş olsun. Sanığın maddi durumu oldukça kötüdür bu sebeple mahkeme günlük 25 TL’ ye hükmetmiştir. Sanık duruşmada maddi durumunun kötü olduğundan bahisle 200 gün x 25 TL = 5000 TL’ lik para cezasını hemen ödeyemeyeceğini bu sebeple taksitlendirme yapılmasını istemiştir. Mahkeme sanığın maddi, ekonomik ve şahsi özelliklerini göz önünde bulundurarak talebini yerine görmüş ve 5000. TL’ lik para cezasının dört eşit taksitte ödenmesine karar vermiştir. Hükümlünün 5000 TL’ yi dört eşit taksitte ödemesi halinde para cezası infaz edilmiş olacaktır.

Mahkeme tarafından hükümlüye verilen para cezasının taksitlendirilmesi halinde hükümlü bu taksitleri aksatmamalıdır. Taksitleri aksatması halinde geriye kalan tüm bakiyenin hükümlüden tahsil edileceği, edilememesi halinde ise hapis cezasına çevrileceği hükümlüye bildirilir.

Örneğin; hükümlüye 8000. TL’ lik para cezası verilmiş ve bu ceza dört ay taksitlendirilmiş olsun. Hükümlü birinci ve ikinci taksiti ödemiş, 2000. TL’lik üçüncü taksiti ise ödememiştir. Bu durumda hükümlü geriye kalan 4000. TL’lik meblağın tamamını tek seferde ödemelidir aksi taktirde hapis cezası ile karşı karşıya kalabilecektir.

Adli Para Cezasında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası verilmesi halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilecektir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına iki yıl veya daha az hapis cezasının verilen hallerde söz konusu olmaktadır.

Kural olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için aşağıdaki şartların mevcut olması gerekir:

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

• Sanık daha önce kasıtlı bir suçtan hüküm giymemiş olmalıdır.
• Mahkeme sanığın yeniden suç işlemeyeceği kanaatine varmalıdır. Bu kanaate varırken sanığın duruşmadaki davranışları, hareketleri ve şahsi özellikleri göz önünde bulundurulur.
• Hükmün açıklanmasının geri bırakılması suçuna konu olacak suç neticesinde ortaya çıkan maddi zarar ortadan kaldırılmalı, suçtan önceki hale getirilmelidir.
• Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilebilmesi için sanığın bunu kabul etmesi gerekmektedir.

Sanığa işlemiş olduğu suçtan dolayı doğrudan para cezası verilirse bu ceza için yukarıda belirtilen şartların varlığı halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Bu durumda sanık beş yıllık bir denetime tabi tutulur. Beş yıllık denetim süresi içerisinde kasıtlı bir suç işlenmesi halinde açıklanması geri bırakılan ceza açıklanacaktır.

Adli Para Cezası Ertelenebilir mi

Sanığa para cezası verilmesi halinde, ceza ertelenemeyecektir. Kanunda da açıkça belirtildiği üzere sadece hapis cezaları ertelenebilir.

Hangi Suçlar Adli Para Cezasına Çevrilebilir

Adli para cezasına çevrilebilecek suçlar kanunda belirtilmiştir. Buna göre hapis cezasının miktarına bakılmaksızın taksirle işlenen suçlar sebebiyle verilen hapis cezaları para cezasına çevrilebilecektir. Yine bir yıl veya daha az hapis cezasını gerektiren suçlar hakim kararı ile para cezasına çevrilebilecektir.

Adli para cezasına çevrilebilecek suçlardan bazıları şunlardır:

• Mala zarar verme suçu
• Hakaret suçu
• Yalan yere yemin suçu
• Suç üstlenme suçu
• Suç uydurma suçu
• Cebir suçu
• Çevrenin taksirle kirletilmesi suçu
• Şantaj suçu
• Kasten yaralama suçu
• Taksirle yaralama suçu

Sonuç

Adli para cezası sanığa işlemiş olduğu suçtan dolayı kanun sınırları içerisinde belirlenen bir meblağın Devlet Hazinesine ödenmesi sonucunu doğuran cezadır. Adli para cezası işlenen suç sebebiyle kanunda verilebilecek tek ceza olabileceği gibi seçenek yaptırımların olduğu hallerde de söz konusu olabilmektedir. Sanığa hapis cezası verilmişse hakim takdiri ile bu hapis cezası, para cezasına çevrilebilir. Para cezasına çevrilebilecek suçlar, bir yıl veya daha az hapis cezasını verilen suçlar, taksirle işlenen suçlar ve kanunda sayılan suçlardır.

Adli para cezası nedir?

Adli para cezası sanığa işlemiş olduğu suç sebebiyle verilen, mahkeme tarafından kanun sınırları içerisinde belirlenen meblağın Devlet Hazinesine yatırılması suretiyle infaz edilen cezadır. Sanığa bir suçtan dolayı hapis cezası verilmiş ise şartların varlığı halinde adli para cezasına çevrilebilecektir.

Adli para cezasına çevrilebilecek suçlar nelerdir?

Adli para cezasına çevrilebilecek suçlar; taksirle işlenen suçlar, bir yıl veya daha az hapis cezası verilen suçlar ve kanunda harici olarak sayılan suçlardır.