TCK 283 Suçluyu Kayırma
TCK 283 suçluyu kayırma suçunu düzenlemiştir. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 283. maddesi üç fıkradan oluşmakta olup aşağıdaki şekilde hüküm altına alınmıştır:
(1) Suç işleyen bir kişiye araştırma, yakalanma, tutuklanma veya hükmün infazından kurtulması için imkan sağlayan kimse, altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu suçun kamu görevlisi tarafından göreviyle bağlantılı olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(3) Bu suçun üstsoy, altsoy, eş, kardeş veya diğer suç ortağı tarafından işlenmesi halinde, cezaya hükmolunmaz.
Suçluyu Kayırma Suçu Hakkında Kısa Bir Yorum
TCK 283 suçluyu kayırma suçunu hüküm altına almıştır. Suçluyu kayırma suçu 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun “Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler” başlıklı dördüncü kısmın ikinci bölümünde “Adliyeye Karşı Suçlar” başlığı altında kendine yer bulmuştur.
Suçluyu kayırma suçunun temel halinin işlenmesi durumunda faile altı aydan beş yıla kadar hapis cezası verilir.
Suçu kayırma suçunun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde faile verilecek olan ceza yarı oranında artırılacaktır.
Suçluyu kayırma suçunun;
- Üstsoy,
- Altsoy,
- Eş,
- Kardeş,
- Diğer suç ortağı tarafından işlenmesi halinde faile ceza verilmeyecektir.
Özgü suçlardan değildir, suçun faili ve mağduru herkes olabilir.
TCK 283 Suçluyu kayırma suçu şikayete tabi suçlardan değildir. Şikayet olmaksızın savcılık resen harekete geçerek fail hakkında soruşturma başlatabilecektir. Cumhuriyet Savcısı yapmış olduğu soruşturma neticesinde yeterli delile ulaşılırsa iddianame düzenleyerek görevli mahkemeye gönderir. Görevli mahkemenin iddianameyi kabul etmesiyle beraber kovuşturma aşamasına geçilir.
Suçluyu kayırma suçunu işleyen kişiye iki yıl veya daha az hapis cezası verilmesi ve failin de rızası olması halinde mahkeme tarafından hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilecektir. Failin rızası olmadan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmişse, bu karara karşı üst yargı merciine başvuru yapılabilir.
Sanığa iki yıldan az hapis cezası verilmesi halinde hapis cezası ertelenebilir. Hapis cezasının ertelenebilmesi için gereken diğer şartlar ise şunlardır:
- Kasıtlı bir suçtan dolayı sanığın daha önceden üç aydan fazla bir hapis cezası almamış olması,
- Mevcut suçun yargılaması esnasında sanığın hal ve hareketlerinden bir daha suç işlemeyeceğine mahkeme tarafından kanaat getirilmiş olması.
Suçluyu kayırma suçunun işlenmesi ve şartların varlığı halinde failin cezasının ertelenmesine karar verilebilir. Sanığın hal ve hareketlerinin değerlendirilmesi konusunda takdir hakkı mahkemeye verilmiştir.
TCK 283 Yargıtay Kararı
TCK 283 e göre Yargıtay 8. Ceza Dairesinin 2017/11708 E., 2019/13472 K. 07.11.2019 tarihli kararında aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur:
Suçluyu kayırma suçunun oluşabilmesi için, sanığın kayırdığı kişinin suçlu olduğunu bilmesi gerektiği, somut olayda, düzenlenen oturma eylemi sırasında grup içerisinde bulunan bir şahsın saat 10.30’da …….. terör örgütü elebaşı ……… ……..’ın pankartını asarak TCK.nın 215/1. maddesinde yer alan suçluyu övme suçunu işlediği, bilahare aynı gün saat 17.00’den sonra etkinliğin sona erip kalabalığın dağılması üzerine güvenlik güçlerinin pankart asan şahsı yakalamak istedikleri sırada sanığın içerisinde bulunduğu grubun kolluk güçlerinin yanına gelerek “bırakın onu neden alıyorsunuz,
biz kimseyi veremeyiz, onu alamazsınız” şeklinde sözler sarfettiği ve şahsın da kaçmasına imkan sağladığı şeklinde iddia edilen olayda, TCK.nın 215/1. maddesinde tanımlanan suçu işlediğini bilip bilmediği ve şahsın kolluk güçlerinin yanından kaçması sırasında kolluk güçlerine karşı cebir veya tehdit uygulayıp uygulamadığı tanık polis memurlarından sorularak sanığın kaçan kişinin suç işlediğini bilmesi halinde eyleminin TCK.nın 283/1. maddesinde tanımlanan suçluyu kayırma suçunu
oluşturacağı, suç işlediğini bilmemesi halinde ise cebir veya tehdit uygulaması durumunda eyleminin kamu görevlisine karşı görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturacağı gözetilmeden, eksik araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması,
Yasaya aykırı, sanık müdafiinin temyiz itirazı bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nın 321. maddesi gereğince BOZULMASINA..