Miras hukukunda en sık sorulan sorular ve cevapları konulu makalemizde miras hukukuna ilişkin en önemli noktalara değineceğiz. Miras, bir kimsenin ölümü halinde geriye bıraktığı hak, mal varlıkları ve borçlarıdır. Murisin malvarlıkları, hakları, alacakları ve borçlarının hepsi terekeye dahildir. Murisin tasarruf nisabı ise mirasta bulunan aktiflerden borçların çıkarılması ile ortaya çıkan durumdur. Miras, mirasçılara sadece alacaklar bakımından değil borçlar ile beraber bir bütün halinde geçer. Bu sebeple mirasçılar terekenin borçlarından da sorumludurlar.
Miras Hukukundaki Kavramları ve Tanımları Nelerdir ?
Miras hukukunda en sık sorulan sorular ve cevapları başlıklı makalemizde cevaplamamız gereken sorulardan ilki, miras hukukundaki kavramların neler olduğu ve tanımlarıdır.
- Miras Nedir ?
Miras, bir kimsenin ölümü sonucunda geride kalan malvarlıkları ve borçlarıdır. Mirası sadece alacaklar veya malvarlıkları olarak değerlendirmek son derece yanlıştır. Miras bırakanın borçları da mirasçılara geçer. Mirasçılar, miras bırakanın borçlarından da sorumludur.
- Muris Nedir ?
Geride bir miras bırakarak vefat eden kişiye muris denir. Muris, miras bırakan, müteveffa olarak da ifade edilir.
- Mirasçılar Kimlerdir ?
Mirasçılar yasal ve atanmış olmak üzere ikiye ayrılırlar. Yasal mirasçılar kanunda açıkça belirtilmiştir. Atanmış mirasçılara ise mirasçılık vasfını kazandıran muristir.
- Tereke Nedir ?
Tereke, muris tarafından bırakılan mirasın tamamıdır. Terekeye dahil olanlar şunlardır; murisin alacakları, malvarlıkları, hakları, taşınır malları, taşınmaz malları ve borçları.
Yasal Mirasçılar Kimlerdir ?
Yasal mirasçılar kanunda belirtilmiştir. Bu tip mirasçılar hiçbir şey yapmadan mirasa ortak olurlar. Külli halefler de diyebiliriz. Miras bırakanın vefatıyla, mirastan doğan tüm hak, alacak ve borçlara ehil olurlar.
Yasal mirasçılar şunlardır:
- Murisin kan hısımları: Altsoyu, ana – babası, büyükana – büyükbaba,
- Sağ kalan eş,
- Evlatlık
Atanmış Mirasçılar Kimlerdir ?
Atanmış mirasçıların kimler olabileceği kanunda tahdidi olarak belirtilmemiştir. Murisin, miras bıraktığı herkes atanmış mirasçı olabilir.
Belirli Mal Vasiyeti Ne Demek ?
Belirli mal vasiyeti, murisin vasiyetname ile sahip olduğu bir veya belirlenebilir miktardaki malı, bir kişiye bırakmasıdır. Burada muris, belirli mal vasiyeti alacaklısına mirasçı sıfatı kazandırmaz. Mirastan sadece mal bırakır. Bu sebeple mirastan belirli mal alacaklısı olan terekenin borçlarından sorumlu değildir.
Zümre Mirasçıları Kimlerdir ?
Zümre mirasçıları 3 tanedir.
- Zümre Mirasçıları : Miras bırakanın altsoyudur. Bunlar; miras bırakanın çocukları, torunları ve bu kişilerden doğanları kapsar.
- Zümre Mirasçıları : Miras bırakanın yani murisin, ana ve babasıdır.
- Zümre Mirasçıları : Büyükanne ve büyükbaba. Bunlar miras bırakandan önce ölmüşse, çocukları.
- Sağ kalan eş ise zümre mirasçılarından biri değildir. Her zümre ile birlikte mirasçılık sıfatına haiz olur.
- derece zümre mirasçılarında yaşayan biri varsa, miras 2. derece zümre mirasçılarına sirayet etmez. Bir önceki zümre bir sonraki zümrenin mirasçılığını engeller.
Saklı Paylı Mirasçılar Kimlerdir?
Miras hukukuna en sık sorulan sorular ve cevapları içerisinde saklı paylı mirasçılara da değinmek yerinde olacaktır. Saklı paylı mirasçılar Türk Medeni Kanununun 506. Maddesinde tahdidi olarak sayılmıştır.
Saklı paylı mirasçılar şunlardır:
- Miras bırakanın altsoyu,
- Sağ kalan eş,
- Miras bırakanın ana ve babası.
Bu sayılan 3 gruptan başka saklı paylı mirasçı yoktur. Bir sözleşme ile vasiyetname ile saklı paylı mirasçı atamak mümkün değildir.
Kanundaki düzenlemeden önce miras bırakanın kardeşleri de saklı paylı mirasçılardı. Lakin kanunda 2007 yılında yapılan değişiklik ile kardeşler saklı paylı mirasçı olmaktan çıkarılmışlardır.
Saklı paylı mirasçıların saklı pay oranları aşağıdaki gibidir:
- Miras bırakanın altsoyunun saklı payı: yasal miras payının yarısı.
- Murisin ana- babasının saklı payı: yasal miras payının dörtte biri.
- Sağ kalan eş, miras bırakanın altsoyu ile mirasçı olmuş ise yasal miras payının tamamı, ana- baba ile mirasçı olmuş ise yasal miras payının tamamı, diğer hallerde ise miras payının 3/4’ ü.
Sağ Kalan Eşin Mirastaki Payı Nedir ?
Sağ kalan eşin mirastaki payı beraber mirasçı olduğu zümreye göre değişiklik göstermektedir. Buna göre;
- Miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa eş miras payı, mirasın 1/4’ üdür.
- Miras bırakanın anne- babası ile mirasçı olması halinde eşin miras payı, mirasın 1/2’ sidir.
- Miras bırakanın büyükana- büyükbabası veya onların çocukları ile mirasçı ise eş, mirasın 3/4 ‘ üdür.
Çocukların Mirastaki Payı Nedir ?
Murisin çocukları 1. Derece Zümre mirasçılarındandır. Bu sebeple sağ kalan eş ile birlikte ilk sırada gelen mirasçılardandır. Murisin geride sadece çocukları kalmışsa mirasın tamamı çocuklar arasında eşit bir şekilde bölüştürülür. Çocukların yanında sağ kalan eş de söz konusu ise çocukların miras payı 3/4’ tür.
Örneğin; 4.000.000 TL değerinde bir miras söz konusu olsun. Geriye yalnızca 2 çocuk kalmış ise her birinin mirastan alacağı miktar 2.000.000 TL’ dir. 2 çocuğun yanında sağ kalan eş de varsa bu halde; Eşin yasal miras payı 1/4 ‘tür. 1.000.000 TL sağ kalan eş alacak, geriye kalan 3.000.000 TL ise 2 çocuk arasında eşit paylaştırılacaktır.
Evlatlık Mirastan Pay Alabilir Mi ?
Evlatlık ilişkisinin kurulması ile birlikte evlatlık, evlat edinenin mirasçısı olur. Evlat edinenin evlilik birliği içerisinde doğmuş olan çocukları gibi mirastan hak kazanır. Evlatlık hem evlat edinene hem de biyolojik ailesine karşı mirasçılık sıfatını kaybetmez. Evlatlık, saklı paylı mirasçılardandır. Evlat edinen ise evlatlığa mirasçı olamaz.
Mirasın Borca Batık Olması Ne Demek ?
Mirasın borca batık olması, terekenin borçlarının, alacaklardan ve malvarlıklarından fazla olmasıdır. Bu durumda yasal mirasçılar reddi miras talebinde bulunabilirler. Mirasın tüm mirasçılar tarafından reddedilmesi halinde mirasçı sıfatına devlet tüzel kişiliği haiz olacaktır.
Reddi Miras Nasıl Yapılır ?
Reddi miras, müteveffanın öldüğü yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesine sözlü veya yazılı bir dilekçe ile talepte bulunularak yapılabilir. Mahkemeye bu dilekçenin yanına Sulh Hukuk Mahkemesinden veyahut noterden alınan veraset ilamının da eklenmesi gerekmektedir. Yasal mirasçılar reddi miras talebini müteveffanın vefat tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yapmalıdır. 3 ay içerisinde reddi miras yapılmaması halinde mirasçının miras kabul ettiği varsayılır.
Murisin Geride Kalan Mirasçısı Yoksa Mirasa Ne Olur ?
Murisin vefat tarihinde geride yasal ya da atanmış mirasçısının bulunmaması ve bir vasiyetname düzenlenmemesi halinde mirasın ne olacağı merak edilmektedir. Buna göre murisin mirası devlete kalacaktır. Murisin mirasçısı devlet olacaktır. Devlet, saklı paylı mirasçılardandır.
Miras Paylaşım Davası Nasıl Açılır ?
Miras paylaşım davası murisin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesine yazılı veya sözlü olarak başvuruda bulunulması ile açılır. Bu dava ile mahkemeden miras paylarının tespit edilmesi ve hukuka, müteveffanın iradesine uygun olarak paylaştırılması istenir.
Miras İntikali Nasıl Yapılır ?
Mirasa hak kazanan kişi kendi payına düşen bir taşınmaz veyahut tapuya kaydedilmesi gerekli başkaca bir malvarlığı elde etmişse, bu şeyin kendi nam ve hesabına geçirilmesi için ilgili Tapu Müdürlüğü’ne başvuruda bulunabilir.
Miras Paylaşım Davasında Avukatın Rolü Nedir ?
Miras paylaşımı sürecinde avukat müvekkilinin hak kaybına uğramaması adına gerekli davaları açar, beyanlarda bulunur, delilleri sunar ve ara kararları yerine getirir. Gerekmesi halinde dava sonucunda müvekkili lehine üst yargı merciilerine de başvurarak hak kaybı yaşanmasının önüne geçer. Miras paylaşımı neticesinde müvekkili lehine hükmedilen mirasın ilgili yerlere başvurarak intikalini sağlar.
